Samen de lat hoger leggen; ‘innovatie begint in de regio’ was het credo van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) in 2022. Toegang tot schone energie via Smart Energy Hubs, inzetten op voedselvernieuwing via het Business Innovation Program Food (BIPF) en het binnenhalen van de Europese Einstein supertelescoop. Drie toonaangevende voorbeelden van sterke innovaties vanuit de regio. Wendy de Jong, voorzitter ROM-Nederland: ”De negen ROM’s zijn diep in de regio’s ingebed met het innovatieve mkb en samenwerkende partners. De ROM’s zijn landelijk een essentieel puzzelstuk in het stelsel van nationale partijen (Invest-NL, Techleap, RVO en kennisinstellingen), die innovatiegericht transities aanjagen. Dat dit nog beter kan worden ingezet voor het toekomstig verdienvermogen van Nederland, staat in de positieve evaluatie van het ministerie van Economische Zaken & Klimaat.”
De ROM’s waren in 2022 betrokken bij ruim de helft van alle vroege-fase investeringen in Nederland en zijn daarmee – met afstand – de meest actieve investeerder. Met meer dan duizend innovatieve mkb-ers werkten ze samen aan 810 innovatieprojecten met een omvang van € 220 miljoen. Ook ondersteunden de ROM’s 183 internationale bedrijven bij nieuwe vestigingen en uitbreidingen. De aangetrokken bedrijven verwachten de komende drie jaar 6.500 arbeidsplaatsen te creëren en behouden en € 3,1 miljard te investeren in Nederland.
Het afgelopen jaar hadden de ROM’s een fondsvermogen van € 2,3 miljard. Dit is een lichte groei ten opzichte van de cijfers van 2021, wat laat zien dat de ROM’s nog steeds toenemen in relevantie en schaal.
- Aanjager van maatschappelijke en economische impact
De negen ROM’s zijn de aanjager van maatschappelijke en economische uitdagingen als de energietransitie, de voedseltransitie, gezond ouder worden en veiligheid. Allemaal landelijke opgaven die vanuit de regio’s gerealiseerd worden, zoals: - Een revolutionair idee om CO₂ uit de atmosfeer te halen en dit te hergebruiken als synthetische brandstof (Carbyon, Eindhoven);
- Een onderwatervlieger om getijdenenergie toegankelijk te maken voor kustgebieden en eilanden (SeaQurrent, Drachten);
- Smart Energy Hubs op bedrijfsterreinen om op een slimme manier lokaal energie op te wekken, op te slaan en weer lokaal te gebruiken (een initiatief van de provincies Gelderland en Overijssel en Oost NL);
- In Limburg werden 5 volledig elektrische 40/44 ton vrachtwagens, 4 ultrasnelle laadstations en +60.000 electric green last miles gerealiseerd dankzij Duits-Nederlandse samenwerking binnen de ‘electric Green Last Mile’ (eGLM, een Interreg project);
- Venture building programma’s van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) worden landelijk uitgerold in samenwerking met derde partijen (Rabobank en Invest-NL);
- Een innovatief klimaatbeheersingssysteem voor toepassing in de glastuinbouw dat het mogelijk maakt het klimaat in een kas vergaand te controleren en beheersen en te komen tot een volledig gesloten kassysteem (Gentle Green, Lelystad);
- Expertplatform waar ruim 70 bedrijven worden geholpen hun besparingsopties in beeld te brengen op het gebied van energie en water (Zeeland);
- Groene olie en gas uit gemengd afval (OBBOTEC uit Rotterdam);• Elektrische deelauto’s die opladen met lokaal opgewekte zonne-energie via slimme laadstations (We Drive Solar, Utrecht).
Het is een kleine greep uit innovaties van bedrijven die door de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het afgelopen jaar geholpen zijn.
Resultaten 2022
Innoveren door 810 projecten
Het meest onbekende, maar misschien wel belangrijkste onderdeel van de ROM’s is de ontwikkelkracht: het opwerken en realiseren van innovatieprojecten, businesscases en innovatieprogramma’s met innovatieve mkb-ondernemingen en het actief ontwikkelen van innovatie-ecosystemen. Afgelopen jaar ging het om 810 innovatieprojecten met betrokkenheid van naar schatting enkele duizenden bedrijven, op het gebied van energietransitie, voedseltransitie, grondstoffentransitie, gezond ouder worden, veiligheid en sleuteltechnologieën zoals quantum, waterstof en AI. De innovatieprojecten hebben een financiële omvang van ruim € 220 miljoen. Vanuit de ontwikkelingstaak zijn de ROM’s nauw betrokken bij een groot deel van de aanvragen voor het Nationaal Groeifonds.
Investeren in 300 innovatieve bedrijven
De negen regionale ontwikkelingsmaatschappijen zijn de meest actieve investeerder in Nederland, met een investeringsvolume van € 194 miljoen in 2022 in 309 innovatieve bedrijven. De ROM’s waren betrokken bij zo’n 60% van de bedrijven die afgelopen jaar startup of later-stage capital wisten aan te trekken.[1] In totaal bestaat het investeringsportfolio per eind 2022 uit bijna 1.000 (957) bedrijven.
Internationaliseren door aantrekken van ruim 180 buitenlandse bedrijven
In 2022 ondersteunden de ROM’s 183 buitenlandse bedrijven bij nieuwe vestigingen en uitbreidingen. Deze bedrijven investeren de komende drie jaar € 3,1 miljard in de economie en creëren of behouden meer dan 6.500 arbeidsplaatsen. Buitenlandse bedrijven zijn in Nederland goed voor 30% van de R&D investeringen. Samen met het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) en partners in de regio, zijn de ROM’s verantwoordelijk voor het aantrekken van internationale bedrijven naar Nederland. In de regio helpen de ROM’s gevestigde mkb-ondernemingen om meer zaken te doen in het buitenland. In 2022 organiseerden de ROM’s samen met het Trade and Innovate NL netwerk 196 internationale handelsactiviteiten, die informatie en buitenlandse contacten opleverden voor 4.000 deelnemers.
Ons kapitaal: 590 fte en 2,3 miljard fondsvermogen
De negen ROM’s bereiken de resultaten door inzet van een totaal fondsvermogen van € 2,25 miljard.. Plus de inzet van in totaal 590 fte aan menselijk kapitaal en een niet te onderschatten hoeveelheid sociaal en intellectueel kapitaal. Iedere ROM werkt in de eigen regio samen met alle relevante partners en heeft een schat aan kennis over de regionale ecosystemen en de ondernemers die hierin het verschil kunnen en willen maken.
[1] NVP: alle publieke VC’s betrokken bij 63% van bedrijven die startup of later-stage capital aantrokken. Investeringen (nvp.nl)
Bekijk de Infographic ROM-resultaten 2022
