Duurzame materialen, zo min mogelijk materiaalgebruik en maximaal hergebruik. Circulair bouwen is de toekomst en veel bedrijven zijn volop in beweging. Unbrick in Ede en Circulairstaal® in Barneveld zijn twee van de koplopers in de regio. Anders denken, buiten de gebaande paden en gebruikelijke werkwijzen, is de sleutel tot succes, zo ervaren beide bedrijven. Circulair bouwen is niet alleen beter voor de planeet, maar geeft bedrijven ook bestaansrecht voor de toekomst.
Unbrick, ontwikkelaar van duurzame woningen, won dit jaar de Gelderse Circulaire Innovatie Top 20. Het bedrijf assembleert woningen van duurzaam gewonnen CLT-hout, die weer helemaal uit elkaar kunnen worden gehaald. “We hebben een droom om het anders te doen”, zegt Merijn Storm van Leeuwen, één van de founding partners van Unbrick. “Om een beter huis te maken, dat voor iedereen bereikbaar is.” Hout als bouwgrondstof is biobased, bomen nemen CO2 op en het hout komt uit productiebossen waar voor elke gekapte boom er drie nieuwe worden aangeplant. Isolatie en zonnepanelen zorgen ervoor dat de huizen meer energie opleveren dan ze verbruiken.
Omdenken
Unbrick, gestart in 2020, ontwikkelt vooralsnog luxe vakantiewoningen voor vakantieparken. “Zo kunnen we, net zoals Tesla dat doet, alle technieken en mogelijkheden testen”, legt Storm van Leeuwen uit. Omdenken is daarbij het sleutelwoord. “Door je bij alles af te vragen waarom je het op een bepaalde manier doet, kun je veranderingen in gang zetten”, zegt hij. De ondernemer realiseert zich dat de ontwikkeling naar circulair bij een nieuw op te starten bedrijf gemakkelijker gaat. “Je kunt het dan in één keer anders opzetten en tot enorme innovaties komen.”
Om materiaalgebruik te minimaliseren en zo efficiënt mogelijk te werken, gebruikt Unbrick geavanceerde software die afkomstig is uit de lucht- en ruimtevaartindustrie. “Daarmee kunnen we heel specifiek en precies ontwerpen”, stelt Storm van Leeuwen. Van de woningen wordt een materialenpaspoort aangelegd, zodat ze geregistreerd zijn als bron van materialen voor de toekomst. En met leveranciers worden waar mogelijk afspraken gemaakt over het terugnemen van materialen na de levensloop van de woningen.
Connectors in plaats van lasverbindingen
Bij Circulairstaal® uit Barneveld maakt zo’n terugkoopcontract ook deel uit van de circulaire aanpak. Het bedrijf, voortgekomen uit Brink Staalbouw, gebruikt circulaire connectors in plaats van lasverbindingen in staalconstructies. “Dat is baanbrekend voor een branche waarin lassen ‘core business’ is”, zegt Aniek Averesch, eindverantwoordelijke van Circulairstaal®. “We zetten in op maximale losmaakbaarheid. Als materiaal niet te hergebruiken is, dan is het ook niet circulair.” Daarnaast richt Circulairstaal® zich op reductie van CO2 uitstoot, onder meer bij inkoop van materialen en energie, en op het minimaliseren van afval.
Onder meer door een vernieuwde BREEAM richtlijn en meer subsidies voor circulair bouwen is de markt in beweging gekomen, ervaart Averesch. “Met de bouw van een bedrijfspand langs de A1 bij Deventer hadden we ook een voorbeeld. We konden laten zien dat staalbouw met connectors kan, ook op grote schaal.” Ze geeft net als Storm van Leeuwen aan dat een andere werkwijze makkelijker van de grond komt bij de start van een bedrijf. “Draagvlak voor de nieuwe werkwijze was bijvoorbeeld niet bij alle medewerkers van het moederbedrijf vanzelfsprekend”, zegt Averesch. “In de start-up die nu los van het moederbedrijf opereert, werken we met een team van jonge medewerkers die echt in deze circulaire bouwmethode geloven.”
Merijn Storm van Leeuwen in de hal van Unbrick.
Foto: Sjef Prins – APA Foto
Circulair bouwen is de toekomst, daarvan is Averesch overtuigd. “Als je er niet in meegaat als bedrijf, dan ben je er over tien jaar niet meer”, stelt ze. “De bouw ligt onder een loep en grote bouwbedrijven hebben ook een verantwoordelijkheid om positief impact te maken.” Zuinig zijn op materialen, die daardoor kwaliteit behouden, dat is waar Averesch in gelooft. “Daar moet je wel een beetje moeite voor doen”, erkent ze. Door samen te werken met andere bedrijven in de regio kan veel worden bereikt, verwacht de ondernemer. “Zo kunnen we opdrachtgevers samen een volledig circulaire gebouwschil aanbieden. En samen materialen terugnemen. Ik hoop dat we een voorbeeld kunnen zijn voor de markt.”
Steen in de vijver
Ook Storm van Leeuwen hoopt dat hij meer bedrijven enthousiast kan maken voor duurzaamheid en circulariteit. “We willen een steen in de vijver zijn en merken dat we anderen kunnen aansteken”, zegt hij. “Onze schroeven worden nu bijvoorbeeld aangeleverd in statiegeldkratten, nadat we vroegen of het anders kon.” Door samen te werken met bedrijven in de omgeving zijn er veel ‘easy-wins’ te halen, verwacht hij. “Bijvoorbeeld door transport of centrale inkoop af te stemmen. Er is veel maakindustrie in de regio, met veel potentie om gezamenlijk circulariteit een stap verder te brengen.”
In kader:
In Living Lab Regio Foodvalley Circulair werken ondernemers, onderwijs- en kennisinstituten samen om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. In Werkplaatsen rond een bepaald thema, wisselen partners kennis en ervaring uit. Deelnemers aan de Werkplaats Bouw van het Living Lab werken samen aan concrete cases uit de praktijk. “Het Living Lab jaagt initiatieven aan, brengt partijen bij elkaar en helpt om buiten de eigen bubbel te zoeken naar oplossingen”, zegt Alexander van den Buuse, trekker van de werkplaats Bouw.
Circulair bouwen brengt een revolutie in de bouw teweeg. “In de werkplaats willen we niet alleen bedrijven onderling, maar ook graag overheid en ondernemers samenbrengen”, benadrukt van den Buuse. “De kracht van verandering zit in het MKB. Bouwers kunnen wel circulair bouwen, maar er is nog geen duidelijke vraag vanuit gemeenten. Het is nodig dat bedrijven en gemeenten dezelfde taal gaan spreken, dan kunnen vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd.” De Werkplaats Bouw is een samenwerking tussen Regio Foodvalley Circulair en Cirkelstad Veenendaal, waarmee ook het kennisnetwerk van Cirkelstad beschikbaar is. Bent u geïnteresseerd en wilt u graag deelnemen aan deze werkplaats? Neem dan contact op met Alexander van den Buuse: a.vandenbuuse@buroboot.nl
Onderschrift foto:
Bij foto Unbrick: Merijn Storm van Leeuwen, founding partner van Unbrick: “Door je bij alles af te vragen waarom je het op een bepaalde manier doet, kun je veranderingen in gang zetten.”
Bij foto Circulairstaal®: Aniek Averesch, eindverantwoordelijke van Circulairstaal®: “We werken met een team van jonge medewerkers die echt in deze circulaire bouwmethode geloven.”
